Με χαρά λάβαμε από τη Ζάκυνθο το νέο βιβλίο του φίλου ποιητή και μελετητή Διονύση Σέρρα. Τον ευχαριστούμε θερμόματα.
Οι ΓΡΑΦΕΣ του για τον Ανδρέα Κάλβο είναι ένας καλαίσθητος τόμος με μια ευρεία συλλογή κειμένων του συγγραφέα, της περιόδου 1986-2022, που έχουν δημοσιευθεί σε βιβλία του, περιοδικά, εφημερίδες και άλλες επετειακές εκδόσεις, αλλά και κάποια ανέκδοτα. Πρόκειται για άρθρα, μελετήματα, βιβλιογραφικά πονήματα και ποιήματα, που συνιστούν έναν επίκαιρο και συγκινητικό φόρο τιμής στη μνήμη και το έργο του μεγάλου ζακυνθινού ποιητή και διανοούμενου Ανδρέα Καλβου.
Τα θερμά συγχαρητήριά μας στον Διονύση Σέρρα, για το νέο τούτο δείγμα της δικής του πολυδιάστατης πνευματικής προσφοράς.
Παρουσίαση του πρόσφατου βιβλίου του Σαράντη Αντίοχου. Θερμές ευχαριστίες στον ποιητή και μελετητή Διονύση Σέρρα και στον ΕΡΜΗ, την πάντοτε φιλόξενη ημερήσια εφημερίδα της Ζακύνθου.
Παρουσίαση από τον ποιητή Διονύση Σέρρα του νέου βιβλίου του Σαράντη Αντίοχου, στις πολιτιστικές σελίδες της έγκυρης και πάντοτε φιλόξενης ημερησίας εφημερίδας της Ζακύνθου ΕΡΜΗΣ.
Ο αγαπητός φίλος ποιητής, φιλόλογος και μελετητής Διονύσης Σέρρας μας έστειλε από τη Ζάκυνθο το εικονιζόμενο νέο του βιβλίο. Τον ευχαριστούμε από καρδιάς. Πρόκειται για μια συλλογή ταξιδιωτικών ποιημάτων, όπου ο ποιητής /ταξιδιώτης (όχι τουρίστας) χαρτογραφεί τους τόπους που επισκέπτεται, με θαυμαστή πρωτοτυπία, με τρόπο “εσωτερικό” ή καλύτερα, όπως ο ίδιος γράφει, “Με νόστου κύκλους/ ή με όνειρου γραμμές”. Πράγματι, οι τόποι που επισκέπτεται ο ποιητής προβάλλονται σαν πολιτισμικό/πολιτιστικό “ονειρόγραμμα”, με εικόνες “βάθους”, από την ιστορία και την κουλτούρα. Η “κάμαρα” που έχει στη σκευή του ο ταξιδιώτης Σέρρας είναι η μνήμη, που τη χρησιμοποιεί με μικρά “φλάς”, εστιάζοντας τον φακό της, επιλεκτικά, στα σημεία και τα θέματα που ενδιαφέρουν και συγκινούν περισσότερο τον ποιητή, και που δεν είναι εκείνα που συνήθως φωτογραφίζουν μετά μανίας οι ορδές των σημερινών τουριστών. Μια ποίηση με αίσθημα και λογισμό ζακυνθινής ιθαγένειας, (Σολωμός, Φώσκολος).
Το Ταξίδι, ο Άκλειστος κύκλος, του “νόστου” και της “πνοής”, περιλαμβάνει ποιήματα της περιόδου 2007-2012, πολλά τρίστιχα a la maniere του χαϊκού, (τα “φλας” που ήδη μνημονεύσαμε), τα οποία αναφέρονται διαδοχικά στις εξής χώρες, τόπους και εμβληματικά πρόσωπα: Αίγυπτος: Κάιρο, Νείλος, Αλεξάνδρεια, Καβάφης. Ρωσία: Κρεμλίνο, Ντοστογέφσκι, Τολστόι, Αγία Πετρούπολη. Magna Grecia: Καστρορεάλε, Παλέρμο, Ακράγαντας, Συρακούσες, Αίτνα, Καστελμόλα, Ρήγιο, Στερνατία, Καλημέρα, Αλμπερομπέλο. Πράγα. Μικρά Ασία: Τροία, Δαρδανέλια Πέργαμος, Έφεσος, Σμύρνη, Προύσα, Πόλη. Ρώμη και Αγγλία.
Τα θερμά συγχαρητήριά μας στον φίλο Διονύση Σέρρα, ευχόμενοι να δούμε σύντομα τη νέα ποιητική του “πραμάτεια” από την επόμενη “διαδρομή” της ποιητικής του “σχεδίας”, της “πλάνης ή απόδρασης”, όπως ο ίδιος μας λέει στο προτελευταίο ποίημα της παρούσας συλλογής.
Ο φίλος ποιητής και μελετητής Διονύσης Σέρρας, συνεχίζοντας την ευδόκιμη ενασχόλησή του με την έρευνα, τον σχολιασμό και τη δημοσίευση επιστολικών κειμένων ζακυνθίων πνευματικών προσωπικοτήτων, μας έστειλε από την Ζάκυνθο, σε ανάτυπο, την νέα εργασία του, που δημοσιεύθηκε στα “Κεφαλληνιακά Χρονικά”. Τον ευχαριστούμε θερμά.
Πρόκειται για τη δημοσίευση μιας ανέκδοτης επιστολής του ποιητή Μαρίνου Σιγούρου προς τον φίλο του ιστοριδίφη και λογοτέχνη Ντίνο Κονόμο, με ημερομηνία 19-6-1961. Η επιστολή αναφέρεται στον ζακυνθινό λυρικοσατιρικό ποιητή Γεώργιο Λαγουϊδάρα (1814-1865), σύγχρονο δηλαδή του Σολωμού, για την ποίηση του οποίου ελάχιστα γνωρίζουμε, γιατί δεν εκδόθηκε ποτέ και θεωρείται πλέον “χαμένο οριστικά ή λανθάνον το ποιητικό του έργο”.
Ο Σέρρας προβαίνει σε ενδελεχή σχολιασμό της επιστολής, παραθέτοντας με επιμέλεια και γνώση πλήθος βιοεργογραφικά στοιχεία και βιβλιογραφικές πληροφορίες για τους δύο αλληλογράφους και τον “ατυχήσαντα” ή και “”αφανή” σολωμικό ποιητή Λαγουϊδάρα, φωτίζοντας ιστορικοφιλολογικές λεπτομέρειες και τεκμηριώνοντας την γοητεία που είχε το ανεπανάληπτο εκείνο milieu culturel στο Τζάντε μας.
Ο αγαπητός φίλος ποιητής Διονύσης Σέρρας μου στειλε από τη Ζάκυνθο τούτο το νέο βιβλίο για τον Ούγο Φώσκολο. Τον ευχαριστώ από καρδιάς. Η συγγραφέας του Μαρία Σγουρίδου,επίκουρος καθηγήτρια Ιταλικής Φιλολογίας στο ΕΚΠΑ, μας προσφέρει μια ευρεία, μεθοδική και τεκμηριωμένη επισκόπηση του ποικιλότροπου αντίκτυπου που είχε και έχει στο ελληνικό ποιητικό milieu ο ελληνο-ιταλός ποιητής. Ο υπότιτλος του βιβλίου το συγκεκριμενοποιεί: “απεικονίσεις – απηχήσεις – αντικατοπτρισμοί του έργου του στον ελλαδικό χώρο”. Και είναι σωστό. Ο Φώσκολος, αποκλειστικά ιταλόγλωσσος συγγραφέας, έχει έλάχιστα μεταφραστεί στα Ελληνικά και φυσικά δεν μπορεί να γίνει λόγος για ευρεία “πρόσληψη” και επίδραση του έργου του. Ωστόσο, όπως τεκμηριώνεται στο παρόν βιβλίο, στους τελευταίους δύο αιώνες δεκάδες λογοτέχνες ιδιαίτερα στα Επτάνησα, πρωτίστως στη Ζάκυνθο και οριακά στην άλλη Ελλάδα, έχουν ασχοληθεί με τον Φώσκολο σε ποιηματά και στιχουργήματα. Πρόκειται κατά κανόνα για κείμενα αφιερωματικά, επετειακού χαρακτήρα, στα οποία εκτός από το omaggio και το εγκώμιο εκφράζεται κάποτε μια ιδιαίτερη λατρεία για τον μεγάλο μύστη του Ωραίου , αποδίδοντάς του “χάρητες” αγαθοποιές, λυτρωτικές, ικανές να μας απαλλάξουν από τα δεινά μας! Αμφιβάλλω αν αυτό θα χαροποιούσε τον ρασιοναλιστή και αντι-ιδεαλιστή Φώσκολο… ‘Ετσι όμως τον αντικρύζουν διαχρονικώς κυρίως οι ζακύνθιοι, για τους οποίους ο Φώσκολος ήταν και είναι πάντα μια ζωντανή και έντονη παρουσία στη γενέτειρά του, όπως επισημαίνει στον πρόλογο ο καθηγητής Γεράσιμος Γ. Ζώρας. Την αρχή έκανε ο γενάρχης της Επτανησιακής Σχολής Διονύσιος Σολωμός με το πολυμεταφρασμένο σονέτο του “In morte di Ugo Foscolo” : “έξοχο πνεύμα εμάς λυπήσου” (απόδοση Μαρκορά).
Στο παρόν βιβλίο ανθολογούνται κείμενα “φωσκολικά” 33 ποιητών, στα οποία η ερευνήτρια ανιχνεύει, σχολιάζει και αναδεικνύει τις φωσκολικές καταβολές. Η μεγάλη πλειονότητα αυτών των κειμένων κατά κανόνα δεν αντανακλά βαθειά γνώση ή/και έντονη επίδραση του φωσκολικού έργου, αλλά απηχήσεις του “φωσκολικού μύθου”, της φήμης και του περιπετειώδους βίου του ποιητή μας. Και λέω “κατά κανόνᔨ γιατί υπάρχουν και εξαιρέσεις. Κείμενα που αποκαλύπτουν “γνώση” και ενσωματώνουν “τρόπους” και αρετές του φωσκολικού έργου. Και μια από τις εξαιρέσεις αυτές τη βρίσκουμε – πού αλλού άλλωστε; – στη Ζάκυνθο! Τύχη αγαθή, την εντοπίζει η ερευνήτρια στο ποιητικό έργο του Διονύση Σέρρα, στο οποίο αφιερώνει το ένα τρίτο του βιβλίου της, σελίδες αξιόλογες που θα ήταν ευχής έργο να εκδοθούν χωριστά,σαν αυτοτελής μονογραφία. Η Σγουρίδου μεθοδικά και με αγάπη αναλύει και προβάλλει την παρουσία του Φώσκολου στο έργο του Σέρρα, αναδεικνύοντας τον τελευταίο ως τον κατ’ εξοχήν “φωσκολιστή” ποιητή των ημερών μας. Γνωρίζουμε και έτσι τεκμηριώνεται από την Σγουρίδου, ότι από τόν Μαρτελάο , τον Σολωμό και τον Τερτσέτη μέχρι σήμερα όλοι, ή σχεδόν όλοι, οι ζακύνθιοι ποιητές, ορμώμενοι από ένα αίσθημα υπέρτατου χρέους, θαυμασμού και ζακυνθινολατρείας , έχουν αφιερώσει στο Φώσκολο πλήθος κειμένων (σονέτα, ωδές,επιγράμματα, χαϊκού, στίχους, κλπ). Οι άλλοι, εκτός του Σέρρα, σύγχρονοί μας ζακυνθινοί ποιητές που εμπνέονται και γράφουν, ο καθένας με τον τρόπο του, για τον Φώσκολο, είναι οι εξής, (με τη σειρά που αναφέρονται στην εισαγωγή και ανθολογούνται στο Παράρτημα του παρόντος βιβλίου): Λούλα Βάλβη Μυλωνά, Παναγιώτης Καποδίστριας, Διονύσης Φλεμοτόμος και Ζαχαρίας Στουφής. Φαίνεται όμως ότι ο Διονύσης Σέρρας είναι εκείνος που, σε σειρά ποιητικών συλλογών και επικαιρικών λυρικοσατιρικών στιχουργημάτων του, ξεχωρίζει ως ο ποιητής που δημιουργικά και “επιμόνως” έχει “εσωτερικεύσει” περισσότερο τον Φώσκολο, εμπνεόμενος από το έργο, το πνεύμα, τις ιδέες και τα διδαγματά του. Το επίτευγμα αυτό οφείλεται χωρίς άλλο σε μια σειρά ξεχωριστά πλεονεκτήματα, προσόντα και αρετές που συγκεντρώνει ο σημερινός ποιητής: ζακυνθινή “ιδιοσυγκρασία” πέραν της καταγωγής, ζακυνθινολατρεία, πόνος για τα δρώμενα της μικρής πατρίδας, λάτρης του ωραίου, δεινή και πολυδιάστατη λογιοσύνη. Τα λυρικά ποιήματα και λυρικοσατιρικά στιχουργήματα του Σέρρα, πηγάζουν από την ίδια αστήρευτη λυρική και σατιρική φλέβα , τους καρπούς της οποίας γεύτηκε ο Ούγος Φώσκολος στην αρχή του βίου του στο Τζάντε.
Σε σχέση με τους άλλους ανθολογούμενους, αξιοπρόσεκτα είναι τα “φωσκολικά” κείμενα των παλαιοτέρων επτανησίων: Γεωργίου Τερτσέτη (“Epistola a Ugo Foscolo”), Ανδρέα Λασκαράτου (“Εις τον Φώσκολον”) και Γιάννη Τσακασιάνου “Στο σπίτι του Φώσκολου”, δύο ποιήματα με τον ίδιο τίτλο, των ετών 1881 1888). Από τους ποιητές του αθηναΙκού περιβάλλοντος ιδιαίτερη μνεία αξίζουν τα κείμενα του Μιλτιάδη Μαλακάση (“Ούγος Φώσκολος (Ευλαβική Προσφορά)” , και του “ναυαγισμένου”, στους βάλτους της ελληνικής πολιτικής, ναυπάκτιου λυρικού Γεωργίου Αθάνα, με τίτλο “Ελληνική Ωδή στον Ούγο Φώσκολο”. Πρόκειται για ένα σπουδαίο ποιητικό πόνημα 203 ανομοιοκατάληκτων δεκαπεντασύλλαβων στίχων, αφιερωμένο στον Φώσκολο το 1978, με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 200 ετών από τη γέννησή του, το οποίο αναλύεται και σχολιάζεται διεξοδικά και εύστοχα από την ερευνήτρια.
ΦΙΛΟΠΑΤΡΙΣ χωρίς καμιά αμφιβολία είναι ο Ούγος Φώσκολος, αλλά Φιλόπατρις AL DUALE. Στην Ευρώπη των ημερών του τον προσαγόρευαν “Ιταλό πατριώτη”. Στην Αγγλία της Regency περιόδου έγινε δεκτός, με τιμές και εγκαρδιότητα από την αριστοκρατία και τους Whigs, ως “an Italian patriot”. Τούτο δεν σημαίνει ότι ήταν λιγότερο “Έλληνας πατριώτης”. Το ενδιαφέρον και οι προσπάθειές του για την ελληνική αναγέννηση είναι επαρκώς γνωστά, όπως και τα συναισθήματα νόστου για την γενέτειρα γη.
Εφέτος, 190 χρόνια από τον θάνατό του, σχολιάζουμε εδώ τα τεκμήρια της φωσκολικής παρουσίας στον ελλαδικό χώρο, πρωτίστως στη Ζάκυνθο. Δεν πρόκειται για μια παράξενη συγκινησιακής φύσεως ιδιαιτερότητα των συμπατριωτών του. Το έργο του Ούγου Φώσκολου στο σύνολό του, όχι μόνο η ποίησή του, διατηρεί τη φρεσκάδα και τη ζωντάνια μιας πολλαπλής νεωτερικότητας… Το πνεύμα του και το δίδαγμά του παραμένουν δημιουργικά, κάτι που μπορεί να συνοψιστεί σε αυτή εδώ τη φράση του Eugenio Montale: “Il Foscolo è un poeta che non si è ripetuto mai”. Αξία που θα άξιζε να έχουν υπόψη οι ομότεχνοι, αλλά και ο αλγόριθμος της ακαδημαϊκής έρευνας.
Το βιβλίο των 450 και πλέον σελίδων, που κυκλοφόρησε από τις ζακυνθινές Εκδόσεις Τρίμορφο, προλογίζεται από τον καθηγητή του Τμήματος Ιταλικής Φιλολογίας του ΕΚΠΑ Γεράσιμο Γ. Ζώρα και κλείνει με παράρτημα που περιλαμβάνει το σύνολο των εξεταζόμενων στιχουργημάτων. Πρόκειται για αξιόλογη προσφορά στις φωσκολικές σπουδές και την Ζάκυνθο..
ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ: Συγχαρητήρια θερμά στον ποιητή Διονύση Σέρρα. Ως ζακύνθιος και φίλος, με χαροποιεί το γεγονός ότι βρέθηκε πεπειραμένος κάλαμος italianista να γράψει για το ποιητικό του έργο, αναδεικνύοντας επιτυχώς τον στενό του σύνδεσμο με τον Φώσκολο. Τώρα που, μετά τις πολυετείς προσπάθειες των ζακυνθίων και την ευρωπαϊκή συνδρομή, απόκτησε και πάλι στέγη ο Ούγος μας στον ίδιο πατρογονικό του χώρο, εύχομαι και ελπίζω να δοθεί στον Διονύση Σέρρα, στον πιο “φωσκολιστή” από τους “φωσκολιστές” του τόπου, η δυνατότητα να συμβάλει ενεργώς στο να καταστεί η CASA DI FOSCOLO στη Ζάκυνθο ένα πραγματικό κέντρο πολιτισμού, αυστηρά μέσα στο πλαίσιο του προορισμού του…
*Από τον αγαπητό φίλο γνωστό ζακυνθινό ποιητή και διακεκριμένο φιλόλογο Διονύση Σέρρα λάβαμε το παρόν ανάτυπό του από τον 14ο τόμο των “Κεφαλληνιακών Χρονικών”, όπου παρουσίασε δώδεκα αντίγραφα επιστολών του αείμνηστου ζακυνθινού λογίου, ιστοριοδίφη και λεξικογράφου Λεωνίδα Χ. Ζώη (1865-1956). Οι επιστολές αυτές είναι της περιόδου 1909 – 1945 (εκτός από δύο αχρονολόγητες), και απευθύνονται σε επιφανή πρόσωπα εκείνου του καιρού, πολιτικούς, συγγραφείς, ιερωμένους, όπως τους Κωνσταντίνον Αργασάρην Λομβάρδον, Δ. Π. Στεφάνου, Ν. Γ. Πολίτην, Σπ. Π. Λάμπρον, Αλέξανδρον Παπαναστασίου, Εμμανουήλ Τσουδερόν, Μητροπολίτην Πατρών Αντώνιον Παράσχη κ.α. Πρόκειται για επιστολές αντιγραμμένες από τον ίδιο τον Ζώη, (τα πρωτότυπα λανθάνουν), που παρέχουν πληροφορίες οι οποίες πλουτίζουν τις γνώσεις μας για την προσωπικότητα και την δράση του μεγάλου επτανήσιου.
*Η σατιρική ποίηση στο Τζάντε ανθεί και φέρει καρπούς. Ο ποιητής Διονύσης Σέρρας συγκέντρωσε σε ένα καλαίσθητο τόμο τα λυρικοσατιρικά του στιχουργήματα μιας τριακονταετίας, με τα οποία στηλιτεύονται, σοβαρά και ευτράπελα, πολλά από τα κακώς κείμενα του καιρού και του τόπου. Η έκδοση είναι αφιερωμένη στη μνήμη του Νικολάου Κουτούζη (1741 – 1813), του ασύγκριτου Ζακυνθινού σατιρικού “παπά-δανδή”, με την ευκαιρία της συμπλήρωσης εφέτος 200 χρόνων από το θάνατό του.
Me χαρά λάβαμε το προσφάτως εκδοθέν νέο βιβλίο του ζακυνθινού ποιητή Διονύση Σέρρα, δωδέκατο στη σειρά της πλούσιας ποιητικής του παραγωγής. Πρόκειται για ποιήματα γραμμένα στο διάστημα της τελευταίας 30ετίας, που δεν έχουν ένταχθεί σε άλλες ποιητικές του συλλογές. Τα περισσότερα είναι αφιερωμένα, πραγματικά homage, σε κορυφαίες μορφές, όπως οι μεγάλοι Ζακύνθιοι Σολωμός, Κάλβος, Φώσκολος, αλλά και άλλοι νεώτεροι των οποίων το έργο τιμά και εξυμνεί ο ποιητής μας. Στα ποιηματα αυτά ειναι διακριτοί οι ποιητικοί τρόποι και το προσωπικό ύφος του Σέρρα, όπως το γνωρίζουμε από άλλες συλλογές του. Μια ποίηση εν πολλοίς λόγια, αποφθεγματική καί επιγραμματική, με φανερές τις σολωμικές καταβολές αλλά και τα διδάγματα του χαϊκού.
Ο Διονύσης Σέρρας όχι μόνο ως ποιητής αλλά και ως διακεκριμένος φιλόλογος, ερευνητής και εκδότης συνεχίζει καρποφόρα μια λαμπρή πολιτιστική παράδοση – ζακυνθινή και γενικότερα επτανησιακή.
katalogia 