“ΡΕΒΕΚΚΑ”, μια παλαιά Ομιλία που διασώθηκε στην προφορική παράδοση.
ΡΕΒΕΚΚΑ -EISAGOGI
Tag Archives: Λαϊκό θέατρο
ΖΑΚΥΝΘΙΝΑ: μια σπουδαία έκδοση
Ο φίλος ποιητής Διονύσης Σέρρας είχε την ευγενική καλωσύνη να μας στείλει από την Ζάκυνθο ένα αντίτυπο του “Χάση” του Δημητρίου Γουζέλη (1774-1843), που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις ΕΠΤΑΝΗΣΙΑΚΑ ΦΥΛΛΑ, σε διασκευή Κ. Πορφύρη (1910-1967). Τον ευχαριστούμε από καρδιάς. Η ηθογραφική αυτή κωμωδία του Γουζέλη (1794) πρωτοεκδόθηκε, αν δεν κάνουμε λάθος, το 1860 στη Ζάκυνθο, και επανεκδόθηκε έκτοτε αρκετές φορές. Πρόκειται για έργο διάσημο, που τράβηξε την προσοχή πολλών λογίων και ανθρώπων του θεάτρου, μελετητών και δημιουργών. Η σπουδαιότητά του από ζακυνθινολογική και θεατρολογική άποψη είναι μεγάλη και αναμφισβήτητη. Ένας αληθινός καθρέπτης της κοινωνίας του Τζάντε μας στα τέλη του 18ου αιώνα και μοναδικό αποκορύφωμα του παραδοσιακού ζακυνθινού λαϊκού θεάτρου, των περίφημων Ομιλιών, από τις οποίες εμπνεέται ο επώνυμος πλέον δημιουργός. Όμως, η γλωσσική ιδιομορφία και θεατρική οικονομία του έργου καθιστούσε δύσκολη την έντεχνη από σκηνής διδασκαλία του. Εξαίρεση η παρουσίασή του υπό μορφή Ομιλίας, διασκευασμένο και αναμορφωμένο από έμπειρους λαϊκούς δασκάλους .
Η παρούσα έκδοση του “Χάση” από τα ΕΠΤΑΝΗΣΙΑΚΑ ΦΥΛΛΑ είναι πολύτιμη γιατί η εμπνευσμένη και καλλιτεχνική διασκευή του έργου από τον αείμνηστο Κ. Πορφύρη το καθιστά πλέον πρόσφορο στην σκηνική διδασκαλία, διατηρουμένων και όλων των αναμφισβήτητων χαρισμάτων του πρωτότυπου κειμένου. Πράγματι η διασκευή αυτή έχει ενταχθεί, πριν ακόμη δημοσιευθεί, στο ρεπερτόριο του έντεχνου θεάτρου μας. Το 1977 ο θίασος “Ελεύθεροι Καλλιτέχνες” του Φοίβου Ταξιάρχη παρουσίασε τον “Χάση“, “σε διασκευή, γλωσσική και σκηνική ανάπλαση από τον Κ. Πορφύρη”, σε σειρά παραστάσεων ανά την Ελλάδα, συμπεριλαμβανόμενης της Ζακύνθου, στο πλαίσιο της Τέταρτης Συνάντησης Μεσαιωνικού και Λαϊκού Θεάτρου.
Η από ετών προσδοκόμενη δημοσίευση της σπουδαίας και χρησιμότατατης αυτής διασκευής του “Χάση“, πραγματοποιείται εφέτος χάρη στην πρωτοβουλία του Διονύση Σέρρα και προσλαμβάνει επετειακό χαρακτήρα, με την συμπλήρωση πενήντα χρόνων από τον θάνατο του Κ. Πορφύρη, του ζακυνθινού συγγραφέα που τόσα προσέφερε στη μελέτη και προβολή της ανανεωτικής πολιτιστισμικής αξίας του λαϊκού θεάτρου.
Ο καλαίσθητος τόμος περιλαμβάνει επίσης “Αντί προλόγου” ένα αξιοπρόσεκτο κείμενο του επιμελητή της έκδοσης Διονύση Σέρρα, γραμμένο με αίσθημα και λογιοσύνη, καθώς και Επίμετρο, όπου καταχωρείται η χρήσιμη μελέτη του Ζήσιμου Χ. Συνοδινού με θέμα “Η διασκευή του Κ. Πορφύρη στον Χάση του Δημητρίου Γουζέλη”, που είχε πρωτοδημοσιευθεί στο περιοδικό Επτανησιακά Φύλλα, το 2005. Το σκίτσο του εξωφύλλου είναι του Κ. Πορφύρη και απεικονίζει παράσταση της Ομιλίας ” Ο Κρίνος και η Ανθία ” , σε πλατεία της Ζακύνθου.
Μια φωτογραφία από την υπαίθρια παράσταση του θιάσου “Ελεύθεροι Καλλιτέχνες”, στην πλατεία Αγίου Μάρκου
στη Ζάκυνθο, στο πλαίσιο της Τέταρτης Διεθνούς Συνάντησης Μεσαιωνικού και Λαϊκού Θεάτρου, 7 Αυγούστου 1977.
Στο ρόλο του Χάση, δεξιά, ο Φοίβος Ταξιάρχης.
ΛΑΪΚΟ ΘΕΑΤΡΟ : οι τύποι της Commedia dell´ Arte*
* Γκραβούρες του Jacques Callot (1592 – 1635), από την περίφημη σειρά BALI DI SFESSANIA (Χοροί της Φεσένιας, πόλης της ιταλικής Ετρουρίας).Πρόκειται για ένα ανεκτίμητης αξίας ντοκουμέντο, που διασώζει με μεγάλη λεπτομέρεια τους αρχέτυπους χαρακτήρες/τύπους της Commedia dell´Arte σε σκηνές από παραστάσεις του δρόμου, και που χρονολογείται γύρω στο 1622. Ορισμένα από τα πρωτότυπα προσχέδια του Callot γι αυτές τις γκραβούρες βρίσκονται στο Μουσείο του Ερμιτάζ. Παραστάσεις της ανανεωμένης Commedia dell’ Arte δόθηκαν στη Ζάκυνθο το 1966, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων της Συνάντησης Μεσαιωνικού και Λαϊκού Θεάτρου, από το πανεπιστημιακό θέατρο Ca’ Foscari της Βενετίας.
* Engravings by Jacques Callot (1592 – 1635), of his famous collection BALI DI SFESSANIA (Dances of Sfessania), ca. 1622, in which we see the original stock characters of Italian Commedia dell´Arte.
katalogia 