Σε τούτες τις αυτοδιοικητικές εκλογές εμφανίστηκε σε μεγάλη έκταση ένα νεωτερικό φαινόμενο που πρέπει να μας προβληματίσει. Πολλοί υποψήφιοι, δεδομένης της απαξίωσης των κομμάτων,  θεώρησαν ευκταίον να ζητήσουν την ψήφο μας σαν “ανεξάρτηρτοι”, παρά το γεγονός ότι είναι οι ίδιοι  σάρκα εκ της σαρκός των κομμάτων, στελέχη διακριτά, ακόμη και εν ενεργεία βουλευτές, η/και βλαστάρια από τζάκια και κομματικές κάστες (ονόματα δεν αναφέρω, από στοιχειώδη ευπρέπεια). Μέχρι εδώ, θα λέγαμε όλα ανεκτά. Το σχιζοφρενικό όμως είναι ότι δίπλα στο “ανεξάρτητος” έβαλαν και την ταμπέλα: “ΣΤΗΡΙΖΕΤΑΙ” από το Α ή Β Κόμμα! Πρόκειτα για μια άνευ προηγουμένου ύβρη και πρόκληση της νοημοσύνης των ψηφοφόρων, τους οποίους φαίνεται να  θεωρούν κρετίνους και Κάφρους.  Η μέθοδος αποσκοπεί φυσικά στην  παραπλάνηση και υφαρπαγή της ψήφου των λιγότερο υποψιασμένων. Τα ανήθικα αυτά τερτίπια θα πρέπει να ξεριζωθούν το ταχύτερο από την προεκλογική τακτική, πριν οδηγήσουν σε χειροτερα φαινόμενα. (Σκεφτείτε αν αύριο δίπλα στο “ανεξάρτητος” αφεθούν να προσθέσουν ότι στηρίζεται από τον οποιονδήποτε μαικήνα, celebrity,  ή /και ταλιμπάν!). Οι  κατ’  επίφασιν ανεξάρτητοι αυτοί ρέκτες, τα ψηφοδέλτια που πέρασαν στον β’ γύρο, πρέπει λοιπόν να λάβουν την δέουσαν απάντηση στην κάλπη της Κυριακής: Μαύρισμα!  Όσοι δεν ενοχλούνται και για τον άλφα ή βήτα λόγo τους προτιμήσουν, είναι φυσικά απόλυτο  δικαίωμά τους . Allá ellos, λένε οι Ισπανοί. Η διαφορά με τους κομματικούς υποψήφιους, που δεν  εχουν αναστολές και δεν κρύβουν την κομματική τους ταυτότητα, έγκειται στο ότι οι τελευταίοι, αν όχι ίσως καλύτεροι, είναι  πιο ειλικρινείς.

 

           

 

 

 

* ένα δείγμα για το πώς η ανώνυμη ζακυνθινή λαϊκή μούσα

τραγούδησε την Ενωση της Επτανήσου με την Ελλάδα, με

την ευκαιρία της συμπλήρωσης τούτες τις μέρες   μιας 150ετίας

από το ιστορικό αυτό γεγονός.

 (Πηγή: συλλογή Σαράντη Αντίοχου).

 

 

Έφυγε ο κάθε σύντυχος κι ο κάθε πρεφεσόρος

και χαίρουνται τη λευτεριά το Κάστρο και ο Φόρος.

*

Στο Κάστρο κυματίζουνε Ελληνικές παντιέρες

 και λεύτερες στο πέλαγο γυρίζουνε οι μπρατσέρες.

*

Κ΄οι πάσσαρες ξανοίγουνται με  τα πανιά σαν γλάροι,

από Μωριά και Ρούμελη, μέχρι τον Κοτσιλάρη.

*

Το Μεσολόγγι από χαρά έπαψε να  ψαρεύει,

νταούλια παίζουνε παντού, το Αιτωλικό χορεύει.

*

Η Ένωση εφινίρισε και ο Άγγλος αναχωρίζει

και η παντιέρα η Ελληνική στο Κάστρο κυματίζει.

*

Περάστε στη μανούλα σας γαλανομάτες κόρες,

 να δώσετε παρηγοριά στις σκλαβωμένες χώρες.

*

Αγγλία μου τί σού ‘ μελλε, τρανή και δοξασμένη,

ν΄ αφήσεις τα Εφτά νησιά να φύγεις ντροπιασμένη.

*

Η λευτεριά περιπατεί στο Κάστρο και στη Χώρα

και άγκυρες σηκώσανε του Άγγλου τα παπόρα.

Και τα ψηλά καπέλα τους τα βάλανε φουγάρα

και στου Λουμπάρδου ακούγουνται ούρα, φωνές και σμπάρα.

*

Μαχαιράδο και Γαλάρο και του κάμπου τα χωριά,

πέστε ούλοι αδερφωμένοι: Ζήτω – ζήτω η Λευτεριά.

Και να στείστε πανηγύρια μες την κάθε εκκλησιά,

για ν’  αδειάσουνε οι Τούρκοι  και τα άλλα μας νησιά.

Στο Ζερβό, στο Μομφεράτο να φωνάχτε μ΄ ένα στόμα,

 στο Στεφάνου, στο Λουμπάρδο για να κάμουν’ ένα κόμμα.

Ν΄ αρματώσουνε παπόρα με κανόνια και με γκράδες,

του Ιγγλέζου και του Τούρκου να  βουλιάξουν τις αρμάδες.

*

Φίλοι, γνωστοί και άγνωστοι, αδέρφια κι αδερφάδες,

νοικοκυραίοι και φτωχοί, κόντιδες κι αφεντάδες,

τρεχάτε ούλοι με χαρές από χωριά σε Χώρα,

μ’  ανιάκαρες και με βιολιά, με δάφνες και με φιόρα,

μ’ ετιές και μ’ αγγριολούλουδα και φύλλα ‘πό πλατάνια,

να φτιάστε του Λουμπάρδου μας ματζέτα και στεφάνια.

Εμπάτε ούλοι στο χορό να πάρτε τη σειρά σας

και με τα πασουμάκια σας και με τα τάλαρά σας.

Και όσες έχετε μαντρά παρμένονε στη φτήνεια,

και σεις με τα καλά μπουά και τα ψηλά σκαρπίνια.

*

Ο Λουμπάρδος θα μιλήσει

σε Ανατολή και Δύση.

*

Ζώστε τ’  άρματά σας όλοι

για να πάρουμε την Πόλη.

*

Και ν’  αξιώσει την Ελλάδα

να βουλιάξει την αρμάδα.

*

Και εις άλλα με υγειά

και στην Κρήτη λευτεριά.

 

 

 

*

 

 

και

* Ποίημα αγνώστου στιχουργού για τα είδη σταφυλιών που υπήρχαν στην Ζάκυνθο στις αρχές του  17ου  αιώνα. Το διέσωσε από χειρόγραφο κώδικα ο αξιομνημόνευτος Μητροπολίτης Ζακύνθου Νικόλαος Κατραμής (1820-1886), το οποίο και συμπεριέλαβε στο περίφημο έργο του ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΑ ΑΝΑΛΕΚΤΑ ΖΑΚΥΝΘΟΥ (1880). Το αναδημοσίευσε ο αείμνηστος Γιάννης Χρυσικόπουλος στο βιβλίο του ΣΠΟΝΔΗ  ΣΤΟ ΔΙΟΝΥΣΟ  (Ζάκυνθος 2008), με τον τίτλο “Δημοτικό”, που δεν είναι όμως ακριβές, διότι δεν έχει διασωθεί στη λαϊκή προφορική παράδοση, ούτε και το γνωρίζουμε από άλλη πηγή. Είναι δε αξιοθαύμαστο ότι τα περισσότερα από αυτά τα είδη καλλιεργούνται ακόμη και σήμερα στη Ζάκυνθο Το δανειζόμαστε από τον Κατραμή, διατηρώντας την ορθογραφία:

 

“ Σταφύλια μες τη Ζάκυθο είναι ο Κοζανίτης,

Μυγδάλι, Φλέρι, Ραζακιά, Χλώρα και Μορωνίτης,

Λαρδέρα και Σκυλόκλημα, Βοήθαμος, Φτερουγάτης,

Τραγάνα, Πετροκόριθο, Παύλος και Χουχουλιάτης.

Αλλ’  είν’  τα ομορφήτερα Ρομπόλα κι Αητονίχι,

Μοσκάτο, Αμπελοκόριθο, Φτάκιλος και Ξυρίχι.

Κατζακούλιας, Κοντοκλάδι, Κακοτρύγι, Βωϊδομάτης,

Γλυκερύθρα, Λιανόροϊδι, Γουστουλίδι κι Αγουστιάτης,

Γλυκοπάτι, …. Βόσος και το Κουτζουμπέλι,

Και το Νύχι του Κοκόρου που στολίζει το αμπέλι.

Ύστερα απ’  όλα τούτα έρχεται ο Σκυλοπνίχτης.

Μα ‘κειός πούλα τα φουμίζει ειν’  ο κόκκινος Ροϊδίτης.

 

1601 Οκτωβρίου 5 έγραψα το παρό”.

 

 

*από ανέκδοτο ανώνυμο χειρόγραφο του 19ου αιώνα. Ο άγνωστος συλλογέας, πιθανότατα κληρικός, συχνά – πυκνά συμπληρώνει, παραφράζει και σχολιάζει, έμμετρα και πεζά, τις δημώδεις παροιμίες και παροιμιακές φράσεις, τις οποίες παραθέτει με αλφαβητική σειρά. Όταν χρησιμοποιεί ρίμα, αναγκάζεται καποτε να ανασυνθέτει την παραδοσιακή παροιμία. Άλλοτε πάλι παραθέτει και τα αντίστοιχα αρχαία ελληνικά αποφθέγματα. Το χειρόγραφο είναι αυτοσχέδιο τετράδιο 32 σελίδων, χωρίς γραμμές, διαστάσεων14,5 Χ 20,5 εκατοστά. Αξιοθαύμαστη είναι η καθαρή γραφή, με ελάχιστα ορθογραφικα λάθη. Αναρτούμε δύο σελίδες του χειρογράφου, την πρώτη και την τελευταία,  αντιγράφοντας μια επιλογή παροιμιών. Παραθέτουμε, με έμφαση, την δημώδη παροιμία και σε παρένθεση το κείμενο της συμπλήρωσης ή/και του σχολιασμού της από τον συλλογέα – στιχογράφο. 

 

“Παροιμίαι Δημώδεις”

 

Αγαπώ παιδί για κύρη,

και σκυλί για νοικοκύρη.

*

Άγιος χωρίς θαύματα δοξολογία δεν έχει.

(Και κυνηγός χωρίς σκυλί άδικα παρατρέχει.)

*

Αδειανός καλόγερος μύγες εκοντάρευε.

(Άλλος φρονιμότερος έπλεκε κ’  εψάρευε.)

*

Άλλα τα λεγόμενα

κι άλλα τα βλεπόμενα.

*

Άλλα πάσχει ο γάϊδαρος κι άλλα τον ευρίσκουνε.

(Άρρωστοι γηράσκουνε, ύγιοι αποθνήσκουνε.)

*

Άλλη δεν εγέννησε, μόν’ η Μαρία τον Γιάννη.

(Είναι νυφούλα εφτά μηνών, φοβάται μη πεθάνη).

*

Αλλοιά στον καλομάθητο όσο να κακομάθει.

(Θα υποφέρει ο δυστυχής πίκρες και άλλα πάθη).

*

Άλλος τρώγει κι άλλος τρέφεται.

(Βυζάστρα τρώγει, τέκνον θεραπεύεται.)

*

Αλλού τα κακαρίσματα κι αλλού γεννούν οι κότες.

(Άλλη φιλεί τον αγαπώ κι εγώ μετρώ τες μπότες.)

*

Αλλού βροντά κι αλλού βρέχει

(Αλλού το ποτάμι τρέχει.)

*

Αλλουνού παππά βαγγέλια.

(Ποιός  βαστάει από τα γέλια.)

*

Αναγελούμε δεκοχτό και μας γελούνε χίλιοι.

(Γένουντ’  εχθροί μας των μωρών αντί να είναι φίλοι.)

*

Αν δεν μ’ αρέσ’ ο Δάνδολος πάω με τον Κορνάρο.

(Και εις τον γάμο μου αυτόν θα έχω για κουμπάρο.)

*

Αν δεν μαλώσουν δυό καιροί το συννεφο δεν βρέχει.

(Και αν δεν βρέχει ο ουρανός  ο ποταμός δεν τρέχει.)

*

Αν έτσι βρέχει, ποτέ μη πάψει.

(Εις τη δουλειά μας μ’ όλην την τάξη).

*

Αν είσαι μελισσας παιδί, κέντα με σαν εκείνη.

(Δίνε μου μέλι σου γλυκό, να έχωμεν ειρήνη.)

*

Αν έχεις τύχη, πήγαινε, και ριζικό περπάτει.

(Και αν σου πάει ανάποδα, σκεπάσου στο κρεβάτι.)

*

Ώμορφε δώς’ μου να φάγω,

άσχημη και πού να τά ‘βρω;

*

‘Ωμορφος στην κούνια

κι άσχημος στη ρούγα.

*

Ώς πότε νά ‘σαι ανύπαντρη και να βροντά η ποδιά σου,

να παντρευθείς, να γκαστρωθείς, να ιδώ τη λεβεντιά σου.

 

πηγή: συλλογή Σαράντη Αντίοχου